Przekazywanie szkół publicznych przez jednostki samorządu terytorialnego do prowadzenia innym organom, takim jak stowarzyszenia rodziców, które chcą i potrafią zarządzać szkołami efektywniej oraz w sposób lepiej wychodzący naprzeciw oczekiwaniom społeczności lokalnej, jest spotykane również obecnie – najczęściej na terenach wiejskich. Istnieją także przykłady przejmowania ośrodków specjalnych do prowadzenia przez organizacje wyspecjalizowane w pozyskiwaniu wsparcia placówki również z innych źródeł (system opieki zdrowotnej, system pomocy społecznej) czy przejmowania szkół zawodowych do prowadzenia przez przyszłych pracodawców uczniów, co może sprzyjać jakości wyposażenia tych szkół oraz kadry przygotowującej do wykonywania zawodu. Tego typu decyzje, choć służące jakości edukacji oraz wychodzące naprzeciw różnym lokalnym, obywatelskim inicjatywom, są w obecnym stanie prawnym bardzo trudne do podjęcia. Łączą się bowiem z potrzebą – zanim nastąpi rejestracja w nowej formule – przeprowadzenia najpierw procedury likwidacji, co może wzbudzać uzasadniony niepokój danej społeczności szkolnej. W przypadkach, kiedy zamiarem jednostki samorządu terytorialnego nie jest likwidacja, proponuje się wprowadzenie możliwości przekazania przez tę jednostkę prowadzenia szkoły lub placówki publicznej innemu podmiotowi w drodze umowy, której niezbędne elementy wskazano w ustawie. Do przekazania w tym trybie nie stosowałoby się przepisów dotyczących likwidacji. Przekazana szkoła lub placówka nadal zachowywałaby status publicznej, zmianie ulegałby jedynie jej dotychczasowa forma organizacyjno-prawna. Jednocześnie, aby zabezpieczyć ciągłość funkcjonowania takiej szkoły lub placówki, od dnia przekazania określonego w porozumieniu będzie ona otrzymywać odpowiednie dotacje. W projekcie reguluje się także w sposób szczególny postępowanie w sprawach pracowniczych. Regulacje takie są konieczne ze względu na inny zakres przepisów określających prawa i obowiązki pracowników w szkołach i placówkach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz w szkołach i placówkach publicznych prowadzonych przez inne podmioty.
Reportaż na temat ochrony małych szkół przed likwidacją
