26 listopada 2016

O "dobrej zmianie" z perspektywy Dobrej Edukacji

Zanim powstała nazwa Akademia Dobrej Edukacji, w pewnym momencie, w 2013 roku, robocza wersja naszego pierwszego statutu i logotypu zawierała nazwę Dobra Szkoła. Taką nazwę zawierają teraz wszelkie materiały promocyjne “dobrej zmiany” MEN. Chyba możemy czuć się prekursorami...


Pierwszy projekt logotypu warszawskiej Akademii.


Pierwszy logotyp gdańskiej Akademii.


Aktualnie stosowany przez wszystkie Akademie logotyp.


Logotyp “dobrej zmiany” - ta  nazwa i kolory przypominają nam nasze początki...

Tworzymy i cały czas doskonalimy rozwiązania stosowane w Akademiach Dobrej Edukacji. Jesteśmy w trudnym czasie. Nasze innowacyjnie zorganizowane szkoły dostosują się do zmian w prawie oświatowym, jakie by one nie były. Zajmie to nam jednak trochę energii, która pewnie mogłaby być lepiej wykorzystana. Zaczynaliśmy tworzyć naszą koncepcję w 2012 roku, od września 2013 roku wdrażać ją w Akademiach w Warszawie i Gdańsku, skupiających najpierw po kilku uczniów. Aktualnie mamy po kilkudziesięciu uczniów zapisanych do czterech Akademii - zespołów szkół - działających pod czterema adresami. Zespoły pracujące obecnie w Jarocinie i Jabłonnie wystartowały w 2015 roku.

We wrześniu 2016 roku zarejestrowane Akademie Dobrej Edukacji to:
  • Gdańsk: szkoła podstawowa, gimnazjum, liceum;
  • Warszawa: szkoła podstawowa, gimnazjum;
  • Jarocin: szkoła podstawowa, gimnazjum;
  • Jabłonna: przedszkole, szkoła podstawowa.

Chcemy pod tymi adresami, które mamy, działać zgodnie z prawem oraz realizować w pełni nasze założenia. Jak już pomyślnie dostosujemy wszystkie nasze dokumenty programowe do zmienianych wymogów prawnych, przyjdzie znowu czas na dzielenie się naszymi doświadczeniami.

Kończymy realizować wspierany przez Fundację PZU projekt Współpraca na rzecz dobrej edukacji, w którym staraliśmy się zidentyfikować najważniejsze wymiary funkcjonowania nowoczesnych przedsięwzięć edukacyjnych. Analizowaliśmy pracę szeregu instytucji i organizacji. Zależało nam na podjęciu lub poszerzeniu wymiany doświadczeń, wzajemnej inspiracji.

Akademie Dobrej Edukacji charakteryzuje przede wszystkim:
  • odejście od systemu klasowo-lekcyjnego i tradycyjnego oceniania;
  • towarzyszenie w rozwoju;
  • działania włączające uczniów o zróżnicowanych potrzebach.

Nie zidentyfikowaliśmy wielu podmiotów, w których obecne są te trzy aspekty jednocześnie. Jednak w każdym z wymienionych obszarów znaleźliśmy sporą grupę potencjalnych partnerów do współpracy.


Odejście od systemu klasowo-lekcyjnego i tradycyjnego oceniania


Jest sporo szkół i organizacji stosujących metody nie-klasowo-lekcyjne oraz pracujących bez oceniania stopniami szkolnymi. Praca w grupach różnowiekowych oraz zastąpienie tradycyjnych stopni czy punktów ocenami opisowymi jest prawnie możliwe i bywa stosowane w szkołach publicznych. Działa to również między innymi:
  • w szkołach Montessori, 
  • przy edukacji domowej,
  • przy edukacji demokratycznej. 

Jest wiele miejsc mogących być źródłem wymiany doświadczeń i inspiracji w zakresie zbliżonych rozwiązań organizacyjno-dydaktycznych.

Odejście od rozwiązań klasowo-lekcyjnych sprawia, że uczeń pracuje w różnych grupach, pełniąc w nich różne role: pogłębia zainteresowania, rozwija zdolności, pomaga młodszym, realizuje interesujące go projekty, szuka pomocy w nauce, gdy napotka trudności. Siłą rzeczy nie ma też zastosowania tradycyjna rola wychowawcy klasy.


Towarzyszenie w rozwoju


W Akademiach Dobrej Edukacji każdy uczeń ma swojego mentora, który stara się pomagać uczniowi planować swoją edukację oraz towarzyszy na drodze edukacyjnej. Przy okazji ma formalne zadania zazwyczaj przynależne wychowawcy.

Wspieranie uczniów bywa realizowane w różnych organizacjach, spotkaliśmy też różne nazwy dla osób zaangażowanych w udzielanie podopiecznym wsparcia w rozwoju:
  • tutor,
  • mentor,
  • opiekun,
  • motywator zmiany,
  • mistrz,
  • doradca edukacyjno-zawodowy.

Organizacje promujące i prowadzące tutoring, mentoring, czy doradztwo edukacyjne działają czasem zupełnie niezależnie od szkół, opiekując się osobami o rozmaitych potrzebach poza szkołami, lub też działają przy szkołach, obejmując opieką niektórych uczniów, wymagających jakiegoś szczególnego wsparcia. Ich doświadczenia są nam bardzo przydatne w planowaniu uczniom dobrej pomocy.


Działania włączające uczniów o zróżnicowanych potrzebach


Do Akademii Dobrej Edukacji trafia wielu uczniów jakoś nietypowych, którzy czasem męczą się lub nudzą w “zwykłej” szkole. Szczególnie ważnymi partnerami do współpracy w dobrym planowaniu pracy z takimi uczniami są organizacje wyspecjalizowane:
  • w pomocy uczniom z różnymi uzdolnieniami,
  • w pracy z dziećmi z konkretnymi niepełnosprawnościami,
  • w pomocy uczniom z innymi szczególnymi potrzebami (np. osobom zagrożonym wykluczeniem społecznym, w tym cudzoziemcom).

Każda z tych specjalizacji to jednocześnie szereg pomysłów i metod, z których warto czerpać. Otwartość na “inność”, przyjęcie założenia, że każdy z nas jest jakoś “niezwyczajny” cechuje edukację, w której brak jest miejsca na rywalizację, w której mierzymy każdego własną miarą, ciesząc się z jego postępów i rozwoju. Grupa zróżnicowana, zarówno wiekowo, jak również pod względem sprawności i zdolności, daje atmosferę współpracy, wzajemnej pomocy, uczenia się od siebie nawzajem, dobierania zadań w grupie do faktycznych możliwości. Korzystamy z doświadczeń zarówno organizacji wyspecjalizowanych w pracy z uczniami wybitnie zdolnymi, jak i zajmujących się na przykład dziećmi z zespołem Aspergera, czy dziećmi imigrantów. Ich dorobek zapewnia nam właśnie otwartość na “inność” każdego ucznia.


Pomoc Instytut Dobrej Edukacji


Instytut Dobrej Edukacji pomaga Akademiom Dobrej Edukacji poprzez:
  • wizyty i pomoc na odległość konsultantów Instytutu Dobrej Edukacji;
  • seminaria, szkolenia, konferencje;
  • studia podyplomowe z edukacji spersonalizowanej (organizowane we współpracy z PJATK);
  • wewnętrzną ewaluację, badania, ciągłe doskonalenie realizowanej koncepcji;
  • dostosowywanie statutów, założeń i realizowanego programu do zmian w prawie oświatowym;
  • pomoc w kontaktach z nadzorem pedagogicznym.

Śledzimy i będziemy śledzić kolejne projekty zmian ustaw i rozporządzeń oświatowych. Bez względu na to, czy, jakie, od kiedy, zmiany prawne, strukturalne, programowe, będą wprowadzone, dalej będziemy realizować naszą koncepcję, oczywiście zapewniając uczniom spełnianie wszystkich formalnych wymogów. Pod adresami, w których są nasze Akademie, zamierzamy się rozwijać, kontynuować pracę w sposób coraz lepiej zorganizowany, proponując kontynuowanie nauki na wszystkich etapach edukacyjnych.

Aby założyć kolejną Akademię, potrzebny jest przede wszystkim zainteresowany tym lider, odpowiednie miejsce, stopniowe kompletowanie zespołu uczniów i nauczycieli oraz przynajmniej roczny czas na przygotowanie się. Osoby zainteresowane zapraszamy do umawiania się na wizyty studyjne w naszych Akademiach, korzystania z organizowanych przez nas seminariów oraz studiów podyplomowych.