Nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego buduje solidne fundamenty na kolejnych etapach edukacyjnych, w tym do studiowania i efektywnego kształcenia zawodowego. Jest dostosowana do zmieniającego się świata i stawia na uczenie kompetencji oprócz przekazywania wiedzy. Łączy programowo gimnazjum z liceum, wydłużając i pogłębiając obowiązkowe kształcenie ogólne (w tym nauczanie historii) we wszystkich szkołach ponadgimnazjalnych (w tym zawodowych). Zaś modernizacja kształcenia zawodowego w technikach, zasadniczych szkołach zawodowych i na kursach dla dorosłych służy dostosowaniu kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy. Stwarza możliwość bardziej elastycznego zdobywania kwalifikacji zawodowych. Ujednolica system egzaminów zawodowych bez względu na formę uczenia się (szkolną czy pozaszkolną). Wprowadza nowoczesną podstawę programową kształcenia w zawodach.
Jesteśmy na półmetku wdrażania zmian programowych – przedszkola i połowa roczników szkolnych jest objęta nowymi programami. Wykształcony "po nowemu" absolwent przedszkola jest już od 2 lat, absolwent gimnazjum pojawi się od 2012 roku, szkoły podstawowej, liceum i zasadniczej szkoły zawodowej od 2015 roku, zaś absolwent technikum od 2016 roku. W tym roku szkolnym odbywa się i będzie się odbywać szereg szkoleń, które mają w założeniu lepiej pokazać wszystkim dyrektorom i nauczycielom szkół ponadgimnazjalnych, jak organizować pracę od września 2012 oraz na stronach ORE i KOWEZiU jest i będzie udostępnianych sporo materiałów informacyjnych na ten temat.
Powodem tych zmian było przede wszystkim niezadowolenie wielu środowisk – akademickich i rynku pracy – z poziomu przygotowania absolwentów polskich szkół i do pracy, i do studiowania. Staram się mówić na ten temat przy wielu okazjach. W ostatnim czasie było ich kilka.
Zorganizowane przez Politechnikę Gdańską seminarium Matura biletem wstępu na studia - jakim kandydatem na studia jest dzisiejszy maturzysta? dotyczyło poziomu przygotowania kandydatów na studia i przybliżyło zarówno dyrektorom szkół średnich, jak i przedstawicielom świata akademickiego założenia i szczegółowe rozwiązania zmian w kształceniu ogólnym, które mają zaowocować zdecydowanie solidniej przygotowanym do studiowania maturzystą od 2015 roku. Interesująca dyskusja, w której wziął udział także organizator przygotowywania zmodernizowanej podstawy programowej, obecnie wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego, profesor Zbigniew Marciniak, pokazała, że nie tylko wielu nauczycieli akademickich, ale także dyrektorów liceów – szczególnie takich, którzy już wdrażali zmiany gimnazjalne, naprawdę wyczekuje tej zmiany.
W trakcie konferencji Pomosty ekonomii społecznej, której organizatorami byli Gdańska Fundacja Innowacji Społecznej, Gdańskie Koło Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta oraz Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych zaprezentowano nie tylko przykłady dobrego organizowania opieki nad dziećmi pozbawionymi opieki rodziców naturalnych. Mówiła o tym między innymi Henryka Krzywonos-Strycharska, dzieląca się z innymi własnym bardzo wartościowym doświadczeniem w tej materii. Pokazano tam także inne cenne projekty, w tym projekt Gdańskiej Fundacji Innowacji Społecznej stworzenia przedsiębiorstwa społecznego ArtHostel, aby pomagać wychowankom domów dziecka odnajdować sią na rynku pracy. Ten właśnie projekt zrobił na mnie największe wrażenie – zdefiniowano w nim bardzo szeroko całą paletę umiejętności potrzebnych do dobrego funkcjonowania zawodowego.
Z kolei debata Rynek pracy – Pracodawcy – Edukacja zorganizowana przez Pracodawców Pomorza – z uwagi na niedawne zmiany ustawowe, dające zielone światło modernizacji kształcenia zawodowego i ustawicznego – cieszyła się ogromnym zainteresowaniem środowisk pracodawców i szkolnictwa zawodowego. Także byli na niej przedstawiciele środowisk akademickich. Dyskusja również wskazała skalę oczekiwań i potrzeb.
Z zupełnie z innej perspektywy można było spojrzeć na to samo zagadnienie na konferencji o kształceniu zawodowym i ustawicznym w Prabutach. Jak tam doprowadzić sprawnie do modernizacji i autentycznego związania szkoły z lokalnymi pracodawcami? Duże zainteresowanie wzbudziły gdańskie doświadczenia prezentowane przez Wojciecha Szczepańskiego, eksperta współdziałającego zarówno przy przygotowywaniu zmian w kształceniu zawodowym w Gdańsku i w zespołach na poziomie krajowym. Pytanie, jak przenieść te doświadczenia na poziom miasta i gminy Prabuty nurtowało tam wszystkich bardzo mocno i nawet w drodze powrotnej z konferencji dyskutowaliśmy na ten temat.
Odwiedziłam jeszcze dwa jubileusze: 50-lecie Zespołu Szkół Morskich imienia Bohaterskich Obrońców Westerplatte, na Darze Młodzieży oraz 60-lecie Zespołu Szkół Łączności imienia Obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku, w gmachu Państwowej Filharmonii Bałtyckiej im. Fryderyka Chopina na gdańskiej Ołowiance (instytucji kierowanej przez absolwenta szkoły!), każdy z nich jedyny w swoim rodzaju, pokazujący wyjątkowe tradycje i dorobek każdej ze szkół, skupiający szeregi wybitnych absolwentów. Zawodowe kształcenie w gdańskich szkołach można uznać za prekursorskie wobec zmian, które mają nastąpić na poziomie krajowym. Tu ścisłe związki szkół ze światem nauki i przyszłymi pracodawcami uczniów to normalna i oczywista konieczność, a mówienie o zmianach w kształceniu zawodowym to pokazanie kierunku, w którym już podążają. Podążają, pamiętając o aspekcie wychowawczym, patrzą jednocześnie na bohaterskich patronów szkół i - jak mówił dyrektor Zespołu Szkół Łączności, prof. dr hab. inż. Marek Hartman, jednocześnie wybitny absolwent szkoły – kształcą przede wszystkim dobrego człowieka.